Het Energieprestatiecertificaat voor publieke gebouwen (EPC Publiek) is jarenlang gebruikt om te tonen hoe energiezuinig een overheidsgebouw is. Toch staat er een grote verandering op til. Sinds 1 januari 2025 zal het EPC Publiek volledig verdwijnen en vervangen worden door het EPC Niet-Residentieel (EPC NR). Voor grote publieke gebouwen ging die verplichting zelfs al in sinds 1 januari 2024. In deze blogpost gaan we uitgebreid in op de betekenis van deze omschakeling, de deadlines, en de mogelijke gevolgen voor gebouweigenaren en bezoekers.
Het energieprestatiecertificaat (EPC) werd in Vlaanderen ingevoerd om de energieprestatie van gebouwen in kaart te brengen. Zo kunnen bezoekers, gebruikers en gebouweigenaren snel en eenvoudig zien of een gebouw weinig of net veel energie verbruikt. Het EPC creëert transparantie en stimuleert investeringen in energiebesparende maatregelen. Voor publieke gebouwen is deze transparantie des te belangrijker, omdat ze vaak bezocht worden door een groot aantal mensen – burgers, studenten, patiënten of andere gebruikers.
In de praktijk hangt er in deze gebouwen een voorblad van het EPC zichtbaar uit, zodat iedereen kan nagaan welke energieprestaties het pand behaalt. De overheid hoopt via deze verplichting de bewustwording rond energie-efficiëntie te verhogen. Publieke instellingen die goed scoren, geven het goede voorbeeld; wie minder goed scoort, kan maatregelen nemen om de duurzaamheid en het comfort te verbeteren.
Voor publieke gebouwen met een bruto vloeroppervlakte groter dan 250 m² was het EPC Publiek jarenlang een standaardvereiste. Dat betekent dat je als beheerder of eigenaar van bijvoorbeeld een gemeentehuis, school of ziekenhuis ervoor moest zorgen dat er een geldig certificaat beschikbaar was. Bovendien moest het voorblad daarvan duidelijk zichtbaar worden opgehangen. Zo kregen bezoekers meteen een indruk van hoe energiezuinig het gebouw was en waar eventueel ruimte voor verbetering bestond.
Toch verdwijnt het EPC Publiek nu uit de regelgeving. Sinds 1 januari 2025 is deze variant nergens nog wettelijk geldig. Eigenaren van grote publieke gebouwen – denk aan meer dan 250 m² – moesten zelfs al vóór 1 januari 2024 omschakelen naar de nieuwe methode, omdat het EPC Publiek niet meer volstaat om aan de certificeringsplicht te voldoen. Hiermee wil men de overstap naar een uniform en up-to-date systeem versnellen.
Het EPC Niet-Residentieel moet voortaan de taak van het EPC Publiek overnemen. Niet alleen publieke gebouwen, maar ook andere niet-residentiële panden (kantoorgebouwen, winkels, horeca, zorginstellingen, enzovoort) moeten hiervan gebruikmaken. Dankzij die algemene toepassing kan men de energieprestaties van verschillende soorten niet-residentiële gebouwen makkelijker vergelijken. Een ander voordeel is dat het EPC NR meer up-to-date criteria en berekeningsmethodes hanteert, waardoor de energieprestaties nauwkeuriger worden ingeschat.
De overstap heeft wel gevolgen voor de administratie en de kosten: een erkend energiedeskundige moet op basis van metingen en berekeningen het EPC NR opmaken. Voor wie het EPC Publiek al gewend was, verandert vooral de naam en de gehanteerde norm. Het basisprincipe blijft evenwel behouden: het is nog altijd de bedoeling dat bezoekers en gebruikers inzicht krijgen in de energieprestaties en dat gebouweigenaren gestimuleerd worden om werk te maken van energiebesparing.
De Vlaamse overheid voorzag een korte overgangsperiode waarin kleinere publieke gebouwen nog even hun EPC Publiek mochten gebruiken, op voorwaarde dat de metingen vóór 1 januari 2023 werden opgestart en het EPC uiterlijk op 1 februari 2024 was ingediend. Maar zelfs voor deze groep is de geldigheid definitief sinds 1 januari 2025 vervallen. Vanaf dit moment is een EPC Niet-Residentieel altijd verplicht, ongeacht de grootte van het publieke gebouw.
Voor grotere publieke gebouwen (meer dan 250 m²) was de deadline nog strenger. Zij moesten sinds 1 januari 2024 beschikken over een EPC NR. Wie op die datum nog alleen een EPC Publiek had, was niet langer in orde met de wettelijke certificeringsplicht. Het loont dus om tijdig in actie te schieten en een erkende energiedeskundige te zoeken die een EPC NR kan opstellen.
De definitieve afschaffing van het EPC Publiek betekent dat alle publieke gebouwen nu moeten overschakelen op een EPC Niet-Residentieel. Hoewel dit extra administratie kan meebrengen, is het uiteindelijk de bedoeling dat de energieprestaties van niet-residentiële gebouwen voortaan accurater vergeleken kunnen worden en dat energiebesparende maatregelen in een breder kader gestimuleerd worden. De deadlines liggen dicht bij elkaar, dus het is raadzaam om zo snel mogelijk actie te ondernemen. Wie tijdig een EPC NR laat opmaken, vermijdt boetes en zet een stap richting een duurzamer en toekomstgericht gebouw. Wil je meer weten over de praktische procedure, de kostprijs of de voordelen van energiebesparende ingrepen? Raadpleeg dan de officiële kanalen van de Vlaamse overheid of neem contact op met een erkend energiedeskundige. Zo blijf je niet alleen wettelijk in orde, maar geef je ook het goede voorbeeld op het vlak van energiezuinigheid.